Świat Słowian w dziełach i przekładach Władysława Syrokomli jako źródło inspiracji twórczych

Abstract

Jednym z kluczowych zagadnień dzieł i przekładów Władysława Syrokomli jest świat Słowian ujęty na tle rozwoju epoki literackiej. Twórczość Syrokomli, z jednej strony, została oparta na teorii polskiego sarmatyzmu jako kultury szlacheckiej i odzwierciedla tradycje narodowe w postaci legend, pieśni i gawęd gminnych. Z innej strony, jest to wyraźny przejaw “czarnego romantyzmu” o motywach prasłowiańskich. Główni bohaterowie to są chłopi i drobna szlachta zaściankowa. Motywy historyczne ogarniają okres rozwoju Polski od średniowiecza do XVIII wieku. Szczególne miejsce w twórczości Syrokomli zajmuje pejzaż wiejski oraz motyw miłości do małej ojczyzny. Pisarz stosował sposób narracji podobny do języka prostego ludu, dlatego niektóre jego teksty poetyckie były uważane za piosenki ludowe. Osobliwości indywidualnego stylu pisarza posłużyły inspiracją dla wielu twórców słowiańskich, którzy z wielkim entuzjazmem wydawali przekłady jego dzieł, naśladowali je i parafrazowali na różny sposób. W historii literatury ukraińskiej szczególną rolę w przyswajaniu wierszy Syrokomli zajmował Mychajło Staryćkyj.Ponadto Władysław Syrokomla zasłynął jako tłumacz całości “Kobzarza” Tarasa Szewczenki, który również przynależał do ruchu słowianofilskiego i kształtował swój styl literacki w oparciu o wzory poezji ludowej.